Naar Jeugdliteratuur
in perspectief, Rita Ghesquière
Vanuit de twee componenten, namelijk jeugd of kinder (de
oudemeervoudsvorm van kind) en literatuur, zijn drie invullingen mogelijk: (a)
literaire teksten
geschreven door jongeren, (b) literaire teksten geschreven
voor jongeren en (c) literaire teksten
gelezen door jongeren. Literair is hier gewoon het van
literatuur afgeleide adjectief, maar dan
in een zo ruim mogelijke betekenis. Het verwijst naar alles
wat door lezers als literatuur kan
worden beschouwd, triviale teksten inbegrepen .
Omdat het aantal jeugdige auteurs erg gering is, kunnen we
de eerste betekenisvariante vrijwel verwaarlozen. De derde
daarentegen is als aanvulling noodzakelijk, omdat bepaalde
boeken die niet expliciet voor
kinderen geschreven zijn (bijvoorbeeld Robinson Crusoë,
Gulliver's Travels), zich na een tijd
als kinderboek kunnen gedragen.
Beide woorden worden ook naast en door elkaar gebruikt.
Welke lading dekt elk van deze
woorden ? Hoe verhouden ze zich tot elkaar ?
Jeugdliteratuur heeft een algemenere betekenis dan kinderliteratuur.
Het woord kan vooreerst
worden gebruikt als overkoepelende term voor zowel
kinderliteratuur als overzicht van de
jeugdroman.
Dit heb ik gevonden als eventuele kenmerken maar ik denk dat
dit niet veralgemeend mag worden
omdat er toch veel
jeugdliteratuur is die bijvoorbeeld niet chronologisch is of geen eenvoudige
opbouw heeft. (Bron http://www.wdz.nl/nederlands/litbegrippen.htm)
Kenmerken:
1. eenvoudige opbouw
2. chronologisch
3. jongeren als hoofdpersonen
4. eenvoudig taalgebruik
Jeugdliteratuur als specifiek communicatiesysteem met
bijbehorende griffels en prijzen
Griffels en prijzen
De belangrijkste:
De Boekenleeuw is een jaarlijkse Vlaamse literatuurprijs,
die het beste Nederlandstalige jeugdboek van een Vlaamse jeugdauteur uit het
voorbije jaar bekroont. Tot 1985 heette deze prijs Referendumprijs voor het
Kinderboek en tot en met 1989 konden er elk jaar maximaal vijf
Boekenleeuwen worden toegekend: drie voor oorspronkelijke Vlaamse boeken, een
voor een oorspronkelijk Vlaams non-fictie werk en een voor een vertaling.
De prijzen worden toegekend door de vzw boek.be in het
kader van de jeugdboekenprijzen.
Naast de Boekenleeuw worden er jaarlijks ook een aantal Boekenwelpen
uitgereikt. Aan deze prijs is een geldprijs van € 2.500 verbonden
De Gouden Griffel is een van de belangrijkste literatuurprijzen voor Nederlandstalige jeugdliteratuur,
waaraan een geldprijs van €1361,34 (3000 gulden) verbonden is [1].
Hij wordt sinds 1971 elk jaar tijdens de Nederlandse Kinderboekenweek
uitgereikt door de CPNB voor
de best geschreven kinderboeken die in het voorafgaande jaar verschenen zijn.
Van 1954 tot en met 1970 werd jaarlijks slechts een boek bekroond, het Kinderboek van het jaar. Sindsdien kunnen
griffels in meerdere categorieën en aan meerdere auteurs toegekend worden.
Voor de Gouden Griffel komt uitsluitend oorspronkelijk
Nederlandstalig werk in aanmerking. Daarnaast worden jaarlijks Zilveren
Griffels uitgereikt, die ook kunnen worden toegekend aan vertalingen.
Daarnaast worden er nog Gouden Penselen en Zilveren
Penselen uitgeloofd voor de best geïllustreerde kinderboeken en sinds 1997 Gouden
en Zilveren
Zoenen, voor de beste boeken voor kinderen vanaf 12 jaar.
Welke prijzen bestaan er:
- Boekensleutel
- Dioraphte Jongerenliteratuur Prijs (voorheen Grote Jongerenliteratuur Prijs)
- Gouden Griffel, Zilveren Griffel
- Gouden Penseel, Zilveren Penseel
- Gouden Uil (Vlaanderen)
- Gouden Zoen, Zilveren Zoen
- Jenny Smelik-IBBY-prijs
- Kinderboekwinkelprijs
- Nienke van Hichtumprijs
- Prijs van de Nederlandse Kinderjury
- Prijs van de Jonge Jury
- Theo Thijssenprijs voorheen Staatsprijs voor kinder- en jeugdliteratuur
- Vlaamse Cultuurprijs voor Jeugdliteratuur
- Woutertje Pieterse Prijs
Jeugdliteratuur in perspectief, Rita Ghesquière
Vakstudie Nederlands, Jeugdliteratuur , Jan Coenegrachts
http://www.wdz.nl/nederlands/litbegrippen.htm
Geen opmerkingen:
Een reactie posten